ईन्टरनेटको बिकास सँगै ईन्टरनेटमा प्राप्त सामग्रीको वेब ठेगाना बुकमार्क गरेर राख्ने पद्दतीको क्रमिक रुपमा बिकास भएको पाईन्छ । प्रारम्भमा प्रयोगकर्ताहरु व्राउजरमा वेबठेगानाहरु सेभ गरेर राख्ने गर्दथे । यसो गर्दा आफुले सेभ गरेर राखेको वेबसाईट पुन प्रयोग गर्नु परेका सेभ गरेकै कम्प्युटरको ब्राउजर बाट खोल्नु पर्ने वा सो वेब ठेगानालाई ईमेल वा यस्तै केही बैकल्पीक उपाया मा सेभ गरेर प्रयोग गर्नु पर्दथ्यो ।यो प्रकृया उपयोगी भैकन पनि झन्झटिलो थियो । यसै समयमा डेलिसियस डट कम भन्ने वेबसाईटको बिकास भएको पाईन्छ । सोसल बुकमार्किङ्ग वेबसाईटको रुपमा डेलिसियसमा बिभिन्न ट्याग (कि वर्ड) दिएर वेबसाईट बुकमार्क गर्ने र त्यस्तै कि वर्डले सर्च गरी संसार भरका प्रयोगकर्ताहरुले सेभ गरेको बुकमार्क प्राप्त गर्ने अवसर प्राप्त भयो । समयक्रमसँगै बहुउपयोगी सामाजिक सञ्जाल वेबसाईटको प्रयोग बढ्नु भन्दा पहिले डेलिससिय त्यस प्रकारको वेबसाईटहरुमा धेरै कहलिएको वेबसाईट मानिन्थ्यो । त्यसैले पनि हुन सक्छ यसलाई केही बर्ष पहिले याहुले खरिद गर्यो । हुनलाई याहु सँग याहु अकाउण्टको प्रयोग गरी वेबसाईटहरु बुकमार्क गरेर राख्न मिल्ने वेबसाईट पहिले देखी नै थियो तर पनि सोसल बुकमार्कीङ्ग वेबसाईटको भविष्य याहुले नजरअन्दाज गर्न सकेन ।
अहिले फेसबुक , ट्वीटर जस्ता सामाजिक सञ्जाल वेबसाईटले पनि सोसल बुकमार्कीङ्ग साईटहरुले प्रदाग गर्ने गरेकोले साधारण प्रयोगकर्ताहरु यिनै साईटहरुमा अल्मल्लीरहेका छन भने एडभान्स युजरहरु आफुले रोजेकै बिषयको साईटहरु प्रयोग गर्नको लागी डेलिसियस डटकम , स्टम्बलअपअन डट कम , डिग डट कम , रेडडिट डट कम, स्लाषडट डट ओआरजी आदी नाम चलेका केही सोसल बुकमार्कीङ्ग वेबसाईटहरुका उदारण हुन ।
प्रयोगकर्ताहरुले कुनै पनि बिषय बस्तुको गहन अध्यन गर्नको लागी सोसल बुकमार्कीङ्ग पद्दतीलाई धेरै नै उपयोगी मानेका छन । हाल उपलब्ध सोसल बुकमार्कीङ्ग वेबसाईटहरुमा उपलब्ध सामग्री माथी प्रतिकृयाको रुपमा छलफल पनि गर्ने प्रचलन रहेकोले सो समाग्रीको प्रभावकारीता, विश्वासनियता बारे सहज रुपमा जानकारी प्राप्त गर्न सकिने भएको छ । ईन्टरनेटको बजारमा सोसल बुकमार्कीङ्गले प्रयोगकर्ताहरुलाई मात्र नभई वेबसाईट सञ्चालकहरुलाई धेरै नै फाईदा पुर्याई रहेको पाईन्छ त्यसैले त विश्व प्रसिद्द बिबिसी, सिएन एन एन देखी ब्यक्तीगत रुपमा सञ्चालन भएको वेबसाईटहरुमा पनि त्यसमा भएको कन्टेन्ट शेयर गर्नको लागी शेयर बटनहरुको प्रयोग भएको देख्न सकिन्छ । यसो गर्दा प्रयोगकर्तालाई त्यसमा भएको सामग्री शेयर गर्न सुबिधा प्राप्त भई रहेको हुन्छ भने वेबसाईट सञ्चालकले आफ्नो साईटको प्रचार गर्ने अवसर प्राप्त भईरहेको हुन्छ । हिजो आज हामीले कहिले नाम नसुनेका वेबसाईट बाट आफ्नो रुचीको बिषय अध्ययन गर्न पाउनु वा त्यस साईटले दिने सेवा प्रयोग गर्न पाउनु सोसल बुकमार्कीङ्ग प्रत्यक्ष उदारण हो । सोसल बुकमार्कीङ्ग वाट वेबसाईटमा भएको सामग्री वा सेवाको गुणात्मक प्रचार हुने गर्दछ ।
यो लेख २०६९ आषाढ २४ आईतबारको ब्लाष्ट दैनिक मा प्रकाशित भएको थियो । पत्रिकामा छापीएको आकारमा पढ्न यहाँ क्लीक गर्नुहोस ।